Voorbereidingen regionaal informatieknooppunt: het juridisch advies

De beschikbaarheid van zorggegevens is cruciaal voor goede zorgverlening. In de Regioarchitectuur NH is hiervoor het gebruik van een regionaal informatieknooppunt beschreven, ook wel de RegioHub genoemd. Het doel van de RegioHub is te zorgen voor het veilig en efficiënt delen van medische gegevens in de regio en waar nodig ook daarbuiten. Dit voor zowel primair als secundair gebruik. Maar hoe zit het met de juridische aspecten? Wie is verantwoordelijk voor de data? Hoe waarborgen we privacy en eigenaarschap? Dit zijn essentiële vragen die we moeten beantwoorden voordat we aan de invulling van de RegioHub gaan werken.

Waarom een RegioHub?

Zorgverleners hebben betrouwbare en tijdige informatie nodig om goede zorg te leveren. Patiënten verwachten dat hun gegevens correct en veilig worden gedeeld, zonder administratieve rompslomp. De RegioHub helpt daarbij door alle transmurale informatiestromen in de regio te stroomlijnen, zodat bijvoorbeeld een huisarts, specialist en wijkverpleging direct over dezelfde actuele informatie beschikken.

Juridische uitdagingen

Bij de uitwisseling van medische gegevens gelden strikte wetten en regels, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG),  en de Wet op de geneeskundige behandelings-overeenkomst (WGBO). Dit brengt een breed scala aan juridische aandachtspunten met zich mee:

• Verwerkingsverantwoordelijkheid en eigenaarschap
  Wie is juridisch verantwoordelijk voor de zorggegevens in de RegioHub? De individuele zorgaanbieders blijven in principe verantwoordelijk voor de gegevens die zij vastleggen, maar hoe zit het met data die door de RegioHub zelf worden verwerkt? Moet de beheerder optreden als verwerker of als gezamenlijke verwerkingsverantwoordelijke? Dit bepaalt welke juridische verplichtingen gelden en hoe toezicht wordt ingericht.
• Toestemming en gegevensdeling
  Volgens de AVG mag gezondheidsinformatie alleen worden gedeeld met een wettelijke basis. Daar is toestemming van de patiënt voor nodig, maar in sommige gevallen kan gegevensdeling ook op basis van wettelijke verplichtingen of vitaal belang. Hoe regelen we dit in de praktijk?
• Beveiliging en toegang
  De RegioHub moet voldoen aan de hoogste beveiligingseisen. Dit betekent niet alleen technische maatregelen zoals encryptie en logging, maar ook strikte controle op wie toegang heeft tot welke gegevens. Hoe voorkomen we dat onbevoegden toegang krijgen? En waaraan moeten we voldoen zodat zorgverleners wel snel bij de juiste gegevens kunnen wanneer dat nodig is?
• Aansprakelijkheid en risico’s
  Wat als er iets misgaat? Wie is aansprakelijk bij een datalek, verkeerde gegevensuitwisseling of onrechtmatige toegang? Stel dat een behandelend arts verkeerde informatie ontvangt door een fout in de RegioHub, wie draagt dan de verantwoordelijkheid? Dit vraagt om duidelijke afspraken in contracten en verwerkingsovereenkomsten.
• Duurzaamheid en dataretentie
  Hoe lang mogen gegevens in de RegioHub bewaard blijven? De wetgeving schrijft voor dat medische dossiers in sommige gevallen minimaal 20 jaar bewaard moeten worden. Geldt dit ook voor gegevens in de RegioHub?

Duidelijke afspraken zijn cruciaal

Om te zorgen dat de RegioHub juridisch houdbaar is, werken we samen met juridisch adviseurs om helderheid te krijgen over:

• Dataverantwoordelijkheid: Wie draagt welke juridische verantwoordelijkheid voor de gegevens?
• Toestemmingsprocedures: Hoe wordt de patiënt betrokken in het delen van zijn of haar gegevens?
• Beheer en governance: Welke organisatie beheert de RegioHub en hoe wordt toezicht geregeld?

Samen naar een toekomstbestendige oplossing

Door transparantie en samenwerking kunnen we een informatieknooppunt realiseren dat juridisch solide is en breed gedragen wordt. Dit betekent heldere contracten, een privacyvriendelijke architectuur en een gezamenlijke visie op databeschikbaarheid.

Mocht u meer willen weten over de RegioHub of de uitkomsten van het juridisch onderzoek, neem dan contact op met de architecten van Zorgring via architectuur@zorgring.nl.